کیهان کلهر / Kayhan Kalhor

کیهان کلهر / Kayhan Kalhor

🎻 کیهان کلهر / Kayhan Kalhor – سفیر موسیقی ایرانی در جهان

معرفی اجمالی

کیهان کلهر (متولد ۳ آذر ۱۳۴۲ تهران / ۲۴ نوامبر ۱۹۶۴)، کمانچه‌نواز و آهنگساز برجسته ایرانی از دیار کردستان است. او به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین موسیقیدانان سنتی ایران شناخته می‌شود که توانسته موسیقی اصیل ایرانی را به گوش جهانیان برساند .

⸻

📚 مسیر زندگی و تحصیل
• آغاز موسیقی از سن هفت‌سالگی؛ اجرای حرفه‌ای از ۱۲ سالگی با ارکستر رادیو کرمانشاه .
• همکاری با گروه شیدا در مرکز چاووش در تهران .
• مهاجرت به ایتالیا و کانادا در ۱۷ سالگی، و اخذ مدرک آهنگسازی از دانشگاه کارلتون اتاوا .
• حادثهٔ غم‌انگیز از دست دادن خانواده در بمباران تهران در دوران جنگ ایران–عراق .

⸻

🎶 سبک و تأثیر موسیقایی
• تخصص در نوازندگی کمانچه با بهره‌گیری از آموخته‌های استاد علی‌اصغر بهاری .
• تلفیق موسیقی ایرانی (ردیف) با نغمه‌های کردی و تأثیرپذیری از موسیقی کرمانشاه و خراسان .
• بهره‌گیری از ادبیات غنی مانند اشعار مولانا برای صيقل‌دادن قطعاتی مانند «Scattering Stars Like Dust» .
• ساخت موسیقی برای آثار بین‌المللی، از جمله آلبوم‌هایی چون The Wind با Erdal Erzincan و Silent City با Brooklyn Rider  .
• هم‌نوازی در پروژه‌هایی مثل Hawniyaz، که موسیقی کردی را با جاز تلفیق کرده و با تحسین گسترده‌ای همراه شد .

⸻

🏆 دستاوردها و افتخارات
• گرمی (Grammy) برای اجرای با Yo-Yo Ma و Silk Road Ensemble در سال ۲۰۱۷ .
• نامزدگرمی برای آلبوم‌های متعدد، از جمله به‌عنوان عضوی از Silk Road Ensemble .
• جایزه معتبر Isaac Stern Human Spirit در سال ۲۰۱۸ برای نقش فرهنگی و انسان‌دوستانه‌اش .

⸻

📀 آلبوم‌شناسی منتخب
• Scattering Stars Like Dust (1998) – آلبومی بداهه برای کمانچه و تمبک با استفاده از اشعار مولانا .
• Night, Silence, Desert (2000) – همکاری با محمدرضا شجریان .
• Silent City (2008) – تلفیقی با Brooklyn Rider؛ شامل اثر حزن‌آلودی یادبود برای شهر حلبچه .
• The Wind (2006) – موسیقی زنخوردنشده و زنده با باغلاما، در پروژه‌ای بین‌فرهنگی .
• Hawniyaz (2016) – تلفیقی از موسیقی کردی، سنتی و جاز .

⸻

🌍 نقش فرهنگی و فلسفه هنری
• کلهر معتقد است:
«جهانی بودن یعنی آن‌که دیگران فرهنگ ما را به‌عنوان میراثی تاریخی و مؤثر در فرهنگ جهان بشناسند.» .
• استفاده از موسیقی به‌عنوان ابزاری برای پل‌زدن میان فرهنگ‌ها و تأکید بر ریشه‌های مشترک موسیقی ایرانی و خاورمیانه‌ای .

⸻

🎫 اجراها و اجراهای زنده
• کنسرت‌های بلندمدت با ارکستر نیویورک فیلارمونیک و دِرزدنر زینفونیکر .
• اجرای تأثیرگذار در Carnegie Hall و Mostly Mozart Festival در Lincoln Center دعوت‌شده توسط John Adams .
• تورهای جهانی همراه با Silk Road Ensemble و پروژه‌های دیگر در اروپا و آمریکا .


🎼 مسیر هنری کیهان کلهر

کیهان کلهر از همان سال‌های کودکی به موسیقی علاقه‌مند بود و با وجود شرایط سخت زندگی در کرمانشاه، خیلی زود در عرصهٔ حرفه‌ای موسیقی ظاهر شد. او در ۱۲ سالگی به عنوان نوازنده در ارکستر رادیو و تلویزیون کرمانشاه فعالیت خود را آغاز کرد. مسیر او با مهاجرت به خارج از ایران در ۱۷ سالگی (ایتالیا و سپس کانادا) ابعاد تازه‌ای پیدا کرد؛ در آنجا در دانشگاه کارلتون اتاوا تحصیلاتش در آهنگسازی غربی را دنبال کرد.

نقطهٔ عطف هنری کلهر، ترکیب موسیقی ایرانی با موسیقی‌های دیگر فرهنگ‌هاست؛ به‌ویژه در همکاری‌هایش با نوازندگان ترک، هندی، عرب، و حتی موسیقی کلاسیک غربی. پروژه‌هایی مثل Ghazal Ensemble (با شجاعت حسین خان، ستار نواز هندی)، Silk Road Ensemble (با یو-یو ما)، و همکاری با گروه Brooklyn Rider، مسیر هنری او را به سمت جهان‌شمولی سوق داد.

کلهر با تسلط بر کمانچه و آشنایی کامل با دستگاه‌های موسیقی ایرانی، از سنت‌گرایی صرف عبور کرده و آثاری بداهه، عمیق و بسیار شخصی خلق کرده است. او در هر اثر خود، بخشی از دردها، خاطرات و روح ایرانی را در قالبی جهانی به مخاطب منتقل می‌کند.

⸻

🎬 آثار سینمایی و همکاری‌های کیهان کلهر با فیلم‌ها

کیهان کلهر گرچه بیشتر به‌عنوان نوازنده و آهنگساز مستقل شناخته می‌شود، اما در زمینهٔ موسیقی فیلم نیز آثار بسیار ارزشمندی ارائه داده است. آثار او در سینما عمدتاً با حال و هوای عمیق، تأمل‌برانگیز و مینیمالیستی همراه‌اند.

🎥 مهم‌ترین همکاری‌های سینمایی کیهان کلهر:

1. موسیقی فیلم «نوبت عاشقی» (No One Knows About Persian Cats) – کارگردان: بهمن قبادی
• سال: ۲۰۰۹
• در این فیلم کیهان کلهر به‌عنوان یکی از نوازندگان برجستهٔ ایرانی در قالب مستند-داستانی، حضور موسیقایی دارد.
• همکاری با شجاعت حسین خان در بخش‌هایی از موسیقی متن.

2. فیلم مستند «Home» – کارگردان: یان آرتوس برتران (Yann Arthus-Bertrand)
• سال: ۲۰۰۹
• بخشی از موسیقی متن این مستند طبیعت‌محور از ترکیب آثار نوازندگان جهان ساخته شده و از تکنوازی‌های کیهان کلهر نیز بهره برده است.
• صدای ساز او با تصاویر هوایی و طبیعت بکر، ترکیبی شاعرانه و حسی ایجاد می‌کند.

3. فیلم «اینجا بدون من» – کارگردان: بهرام توکلی
• سال: ۱۳۹۰
• در برخی سکانس‌ها از قطعات کیهان کلهر استفاده شده و موسیقی او با فضای درونی و احساسی فیلم هم‌راستا شده است.

4. فیلم‌های مستند دربارهٔ کردستان و خاورمیانه
• قطعات کیهان کلهر بارها در مستندهای سیاسی، فرهنگی و تاریخی استفاده شده‌اند، به‌ویژه در آثار مستندسازان اروپایی و آمریکایی که به منطقه خاورمیانه و ایران توجه داشته‌اند.

⸻

✨ ویژگی آثار سینمایی کلهر:
• بدون وابستگی به دیالوگ یا روایت کلامی، حس را منتقل می‌کند.
• اغلب مبتنی بر بداهه‌نوازی است، اما با دقتی آهنگسازانه.
• رنگ‌آمیزی صوتی کارهایش باعث شده موسیقی‌اش در ژانرهای درام، مستند، تاریخی و تراژدی بسیار کاربرد داشته باشد.